In een bouwhistorisch onderzoek brengt Lotte Zaaijer bijzondere elementen uit een gebouw in kaart en waardeert dit. Bouwsporen op gevels, constructiedelen en interieurelementen worden geanalyseerd; samen met archief- literatuur- en kaartonderzoek leidt dit tot een beeld van de bouwgeschiedenis. De waardestelling die hieruit voortkomt is een bruikbare basis waarmee keuzes tijdens de planvorming goed beargumenteerd kunnen worden, in geval van een restauratie of transformatie. Het is raadzaam om een bouwhistorisch onderzoek in een vroeg stadium te laten uitvoeren, een gemeente kan het zelfs verplicht stellen bij de aanvraag van een omgevingsvergunning voor het wijzigen van een monument. Lotte Zaaijer is opgeleid tot bouwhistoricus en voert bouwhistorisch onderzoek uit op basis van de Richtlijnen Bouwhistorisch Onderzoek 2009. In de richtlijnen wordt onderscheid gemaakt tussen drie niveaus van bouwhistorisch onderzoek: inventarisatie (globaal), verkenning en ontleding (uitvoerig). Lotte Zaaijer voert bouwhistorisch onderzoek op alle niveaus uit.

Gebouwen maken onderdeel uit van een ontwikkeling – of een verhaal – van een gebied. Bij een cultuurhistorisch onderzoek wordt de bebouwing in relatie tot de ruimtelijke omgeving en maatschappelijke context onderzocht en gewaardeerd. Dit type onderzoek biedt kaders voor ruimtelijke ontwikkelingen en wordt gebruikt voor de uitbreiding van monumentenlijsten.