De St. Martinuskerk ligt binnen de vesting van Zaltbommel. in het kader van transformatieplannen voor de kerk en naastgelegen pastorie is een bouwhistorische verkenning met waardestelling uitgevoerd, in opdracht van de St. Martinusparochie.
De oudste kern van de kerk dateert uit 1781. Dit was een schuilkerk die was gebouwd op een ter beschikking gesteld stuk grond, de huidige locatie aan de Oliestraat, van deze schuilkerk resteert alleen nog wat muurwerk. De pastorie stond aan de straatzijde, daarachter stond de kerk. In 1838 wordt de pastorie, die in een slechte staat verkeert en onbewoonbaar was verklaard, gesloopt en wordt de kerk naar voren uitgebreid. De nieuwe kerk betreft een waterstaatskerk, waarvan er tussen 1824 en 1875 velen zijn gebouwd. Deze is uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van H.F. Fijnje (ingenieur van Rijkswaterstaat) en naar ontwerp van E. Kroon (opzichter bij Rijkswaterstaat). De kerk werd voorzien van een imposante voorgevel met Neo-classicistische details en een klokkentoren. De pastorie wordt in de tuin ten noorden van de kerk herbouwd. In 1938-1939 is de kerk naar achteren uitgebreid, naar ontwerp van ir. J. Franssen uit Roermond (1893-1968). Daartoe is het achterste deel van de schuilkerk uit 1781 gesloopt.
In de kerk zijn de bouwfases van de waterstaatskerk en uitbreiding uit 1938 goed afleesbaar in de gevels, constructie en interieur. In de pastorie overheerst de Empire bouwstijl.
Links een detail van de waterstaatskerk: een deur met daarboven een beeldnis. Rechts de constructie van de blaasbalg die zich in de ruimte naast het orgel bevindt.
Opdrachtgever: St. Martinusparochie
Product: Bouwhistorische verkenning
Status gebouw: Rijksmonument
Periode: maart 2020
