Voor een voormalige pastorie in Son en Breugel (gemeentelijk monument) voerde Lotte Zaaijer een bouwhistorische verkenning met documentatie uit. Zij deed dit in opdracht van een particulier die het pand ingrijpend wilde verbouwen. Het doel van het onderzoek is om de huidige staat van het gebouw goed vast te leggen, zodat historische onderdelen, die verplaatst of gesloopt worden, eventueel ook weer teruggebracht zouden kunnen worden in de toekomst.
Bouwhistorie
In 1801 bouwt pastoor Smarius de pastorie op dezelfde plaats waar eerder een pastorie stond. Het is een eenlaags pand met een zadeldak. Uit de bouwtijd zijn de plattegrond, gemetselde binnen- en buitenmuren, houten balklagen, houten vloerdelen en resten van een Hollands spant in de kap. In de keuken is een oorspronkelijke brede hangboezem met daaronder een halfronde schouw. Waarschijnlijk heeft pastoor Verhoeven, die zijn werkzaamheden nauwkeurig heeft vastgelegd in een dagboek, tussen 1844 en 1860 de schouw laten verkleinen tot de halfronde schouw. Ook liet hij op zolder een huiskapel maken.
Documentatie van de keuken en huiskapel. Foto’s van de schouw.
Eind 19de eeuw wordt een nieuwe pastorie naast de kerk gebouwd. De oude pastorie is enkele jaren verhuurd geweest, maar de staat van het pand was zo slecht dat het kerkbestuur ervan af wilde en het in 1887 te koop aanbood. In 1900 koopt kleermaker Peter van den Boogaard het pand. Om het pand weer bewoonbaar te maken is in deze periode o.a. de kapconstructie vervangen en is de keuken gemoderniseerd.
In 1938 wordt tussen de voormalige pastorie en de bakkerij uit 1930 een winkel gebouwd. Een doorgang verbindt de pastorie en winkel. In 1978 verhuist de bakkerij naar de overkant van de straat, waarop de bakkerij uit 1930, de winkel en de daarachter gelegen aanbouw worden gesloopt. De doorgangen naar de aanbouwen worden gedicht.
Documentatie
Onderdeel van het onderzoek is de documentatie van bijzondere interieurelementen die gesloopt zullen worden. Bijzondere interieurelementen uit de bouwtijd zijn de schouwen in de keuken en achterkamer. Uit latere bouwperioden zijn de huiskapel op de verdieping, de cementtegelvloer in de keuken en een vermoedelijk voormalige bedstede in de opkamer. Deze zijn zorgvuldig gedocumenteerd in de vorm van foto’s, tekeningen, verkennend kleurhistorisch onderzoek en een nauwkeurige beschrijving.
Documentatie van de keuken en huiskapel. Foto’s van de huiskapel.
Opdrachtgever: particulier
Product: bouwhistorisch onderzoek, documentatie
Periode: oktober – december 2015
