Huize St. Vincentius Udenhout

,

In opdracht van BOEi en in het kader van herbestemmingsplannen is een bouwhistorische verkenning met waardestelling en kleurhistorische verkenning uitgevoerd. Tijdens het onderzoek zijn alle bouwelementen geanalyseerd, zoveel nauwkeurig mogelijk gedateerd en gewaardeerd.

Huize St. Vincentius in Udenhout is tussen 1927-1932 gerealiseerd als opvang voor verstandelijk beperkte meisjes. Het complex bestaat uit een hoofdgebouw met aan weerszijde paviljoens (links één, rechts drie) en aan de achterzijde bevindt zich een door overdekte gangen omsloten tuin en een kerkgebouw. Het grondplan van Huize St. Vincentius is op de groei ontworpen: er is gekozen voor een bouwtype die het midden hield tussen een paviljoensys­teem en aaneengesloten bouw. De zusters kozen voor paviljoenbouw, omdat dit een aantal voordelen had: het centraliseerde de leiding en admi­nistratie en groepeerde de verpleegden. In 1945 is het gebouw zwaar beschadigd geraakt tijdens een raket inslag voor de hoofdingang. In de decennia daarna hebben in de gebouwen wijzigingen plaatsgevonden als gevolg van nieuwe inzichten in de huisvesting voor de geestelijke gezondheidzorg.

Opdrachtgever: BOEi (www.boei.nl)
Product: Bouw- en kleurhistorische verkenning
Status gebouw: Rijksmonument
Periode: zomer 2019

/door

Kleurhistorisch onderzoek (BAAC)

Lotte Zaaijer werkte tussen december 2016 en maart 2018 als bouwhistoricus bij BAAC. Zij heeft daar o.a. kleurhistorische verkenningen uitgevoerd.

Werkwijze

Lotte heeft kleurhistorische verkenningen uitgevoerd voor de gevels van een kasteel, klooster, boerderij en woonhuis. Doel van de onderzoeken was om te achterhalen of er op de kozijnen historische verflagen aanwezig waren en een bepaling van de oudst aangetroffen kleur. Met een chirurgisch scalpel worden kleurentrapjes gemaakt (stratigrafisch onderzoek), met ieder vlakje wordt daarbij een stap verder teruggegaan in de tijd. Soms dateert de oudste verflaag uit dezelfde periode als het bouwelement (kozijn, raam, deur). Soms zijn de verflagen op de houten delen tussentijds verwijderd waardoor informatie over de kleurstelling verloren is gegaan.

Projecten

De vensters van de gevels van het klooster dateren uit 1926. De kozijnen en raamhout zijn nu wit geschilderd, maar uit het stratigrafisch onderzoek bleek dat de oudste kleurlagen op de kozijnen okerkleurig waren, op het raamhout was dat een donkergroene kleur. Samen met historische foto’s leverde het kleurhistorisch onderzoek een goed beeld op van de oorspronkelijke kleurstelling.

De vensters in de gevels van het kasteel dateren veelal uit 1875. Echter, uit het stratigrafisch onderzoek bleek dat er op de meeste houten delen nog maar weinig verflagen aanwezig zijn. Halverwege de twintigste eeuw zijn verflagen verwijderd en zijn de houten delen opnieuw geschilderd. Het kleurhistorisch onderzoek heeft daardoor een beperkt beeld opgeleverd van de kleurstelling in 1875.

De vensters van de boerderij dateren uit verschillende perioden, de oudste uit omstreeks 1890. De kozijnen zijn nu wit geschilderd. De kleurentrapjes maken duidelijk welke kozijnen uit dezelfde periode dateren: deze hebben eenzelfde opbouw, de jongere kozijnen wijken daarvan af. Op de oorspronkelijke delen zijn de oudste kleurlagen op de kozijnen okerkleurig en op het raamhout donkergroen.

Werkgever: BAAC bv (www.baac.nl)
Periode: december 2016 – maart 2018

/door